بازخوانی سیر تطور نظرات فوکویاما به عملکرد جریان نومحافظه‌کاری از بوش تا ترامپ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد شهررضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران

2 دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده علوم انسانی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

3 استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده علوم انسانی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

10.22034/imrl.2022.328621.1096

چکیده

به‌اذعان تحلیل‌گران، نظریه «پایان تاریخ» فرانسیس فوکویاما یکی از بنیان‌های نظری سیاست دولت‌های آمریکا در سه دهه اخیر بوده است و جهت‌گیری سیاست خارجی آمریکا بر این مبنا استوار بود که لیبرال دموکراسی و اقتصاد بازار، الگوی قابل تجویز برای رهایی از مشکلات خواهد بود. سؤال اصلی پژوهش این است که مبانی و مصادیق انتقاد و اعتراض فوکویاما به جریان نومحافظه‌کاری در بیش از دو دهه اخیر چه بوده است و با توجه به دیدگاه‌های متغیر او، چه سناریوهایی می‌توان برای آینده سیاست خارجی آمریکا ترسیم کرد؟ هدف پژوهش، تبیین این موضوع است که با توجه به دیدگاه‌های انتقادی فوکویاما و مواجهه آمریکا با پدیده ترامپیسم، جهت‌گیری و روند سیاست خارجی آمریکا در قالبی غیر از منظومه سیاسی- اقتصادی لیبرالیسم به‌کدام سمت‌و‌سو پیش می‌رود. یافته‌های تحقیق بر اساس روش توصیفی- تحلیلی نشان می‌دهد سیاست خارجی آمریکا با توجه به چالش‌های پیش رو از جمله وضعیت سیال و پیچیده بین‌المللی و همچنین بروز شکاف‌های داخلی در آمریکا، راهبردهای خود را در قالب ترکیبی متوازن از همکاری و رقابت دنبال و منحصر به پیگیری ارزش‌های چالش‌زای لیبرال دموکراسی نخواهد کرد. فوکویاما تفاوت برخورد با رسانه‌ها را بخشی از اختلافات جامعه قطبی شده امریکا می‌داند و فناوری‌های جدید ارتباطی را تشدید کننده افول لیبرالیسم امریکایی می‌داند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rereading the Evolution of Fukuyama's Views on the Performance of Neoconservatism from Bush to Trump

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Dehghani 1
  • Masoud Jafarinejad 2
  • Ahmad Azin 3
1 PhD student in Political Science, Department of Political Science, Faculty of Humanities, Shahreza Branch, Islamic Azad University, Shahreza, Iran
2 Associate Professor, Department of Political Science and International Relations, Faculty of Humanities, Khorasgan Branch, Isfahan Islamic Azad University
3 Assistant Professor, Department of Political Science and International Relations, Faculty of Humanities, Khorasgan Branch, Isfahan Islamic Azad University
چکیده [English]

According to the analysts, Francis Fukuyama's "End of History" theory has been one of the theoretical foundations of US government policy in the last three decades and the orientation of US foreign policy was based on the premise that liberal democracy and market economy would be the model to be prescribed to get rid of problems. The main research question is what were the bases and examples of Fukuyama's criticism and objection to the neoconservatism in more than two decades and according to his changing views, what scenarios can be drawn for the future of US foreign policy? The purpose of the research is to explain the issue that according to Fukuyama's critical views and America's confrontation with Trumpism phenomenon, in which direction is the process of the American foreign policy going in a form other than the political-economic system of liberalism. The findings of the research based on the descriptive-analytical method show that the foreign policy of the United States, considering the upcoming challenges, including the fluid and complex international situation, as well as the occurrence of internal divisions in the United States, it will pursue its strategies in the form of a balanced combination of cooperation and competition and not be limited to pursuing the challenging values of liberal democracy. Fukuyama considers the difference in dealing with the media as a part of the differences in the polarized American society and the new communication technologies as an aggravation of the decline of American liberalism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Francis Fukuyama
  • End of History
  • Liberal Democracy
  • Neoconservatism
  • Benevolent Hegemony
  • Political Decay
  • Trumpism
احمدی، حافظ و ستاری‌زاده، زینب (1395)، «بررسی مفهومی سبک زندگی از دیدگاه جامعه‌شناختی گیدنز»، مقاله کنفرانس دومین همایش ملی روان‌شناسی و علوم تربیتی، ص 17
جعفری، امین و جعفری، علی‌اکبر (1399)، «استراتژیست‌های آمریکایی و شکل‌گیری جنگ‌های مذهبی در خاورمیانه»، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال دهم، شماره دوم، تابستان، صص 110-85.
خسروشاهین، هادی (1399)، «علل و عوامل افول آمریکا در بنیان الگوی تعامل چندجانبه پویا»، پژوهشنامه رسانه بین‌الملل، شماره ششم، پاییز و زمستان، صص 35-11.
ری منت، پیکارد و فوکویاما، فرانسیس (1380)، «فوکویاما و پایان تاریخ»، ترجمه عزت‌الله فولادوند، مجله بخارا، سال چهارم، مرداد و شهریور، صص 12-13
فوکویاما، فرانسیس (1386)، آمریکا بر سر تقاطع؛ دموکراسی، قدرت و میراث جریان نومحافظه‌کاری در آمریکا، ترجمه مجتبی امیری‌وحید، تهران: نشر نی.
فوکویاما، فرانسیس (1393)، پایان تاریخ و انسان واپسین، ترجمه عباس و زهره عربی، تهران: نشر سخنکده.
فوکویاما، فرانسیس (1396)، نظم و زوال سیاسی، ترجمه رحمان قهرمان‌پور، تهران: انتشارات روزنه.
فوکویاما، فرانسیس (1398)، هویت؛ سیاست هویت کنونی و مبارزه برای به رسمیت شناختن، تهران: انتشارات روزنه.
فوکویاما، فرانسیس (1399)، «تا مغز استخوان پوسیده»، ترجمه علی آزادی، قابل دسترسی در:
https: //b2n.ir/s69648
قهرمان‌پور، رحمان (1397)، «تقدم اصلاح بوروکراسی و حاکمیت قانون بر دموکراسی (معرفی و نقد کتاب نظم و زوال سیاسی)»، معاونت پژوهش‌های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس.
عباس‌زاده، هادی (1389)، «از نومحافظه‌کاری تا ویلسونیسم واقع‌گرا»، فصلنامه مطالعات منطقه‌ای، سال یازدهم، شماره 36، بهار، صص 142-123.
عباسی، ابراهیم (1381)، «اتوپیای قدرت؛ نقدی بر نظرات فوکویاما و هانتینگتون»، مجله پگاه حوزه، شماره 84، ص 97
مختاری، علی و دانش‌نیا، فرهاد و قاسمی، روح‌الله (1394)، «ریشه‌های ناکامی سیاست خارجی آمریکا در عراق»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره چهارم، شماره 2، تابستان، صص 214- 183.
مرادخانی، علی (1389)، «پرسش از خاستگاه هگلی پایان تاریخ فوکویاما»، فصلنامه غرب‌شناسی بنیادی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال اول، شماره اول، بهار و تابستان، صص 150- 135.
ودراین، هربرت (2006)، «شکاف میان نو‌محافظه‌کاران آمریکایی»، ترجمه علی افشار‌نادری، وب سایت لوموند دیپلماتیک.
Siira, Markku (2021), "Francis Fukuyama and The End of the American Hegemony", Available at: https: //www.geopolitica.ru/en/article/francis-fukuyama-and-end-american-hegemonya
Berman, Sheri (2014), ”Global Warning, Available at: https: //www.business-standard.com/article/opinion/global-warning-114091400710_1.html/2014/09/11/
Fukuyama, Francis (1989), “The End of History?” National Interest, vol. 16 (summer), p. 3-18.
Fukuyama, Francis (2006), "After Neoconservatism", Available at: https: //www.nytimes.com/2006/02/19/magazine/after-neoconservatism.html
Fukuyama, Francis (2021 a), "Rotten to the Core? How America’s Political Decay accelerated During the Trump Era", Available at: https: //www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2021-01-18/rotten-core
Fukuyama, Francis (2007), "America’s Self-Defeating Hegemony, Available at: https: //www.project-syndicate.org/commentary/america-s-self-defeating-hegemony?barrier=accesspaylog
Fukuyama, Francis (2020), "What Trump got right", Available at: https: //unherd.com/thepost/francis-fukuyama-trumpism-came-from-the-soul/
Fukuyama, Francis (2021 b), "There’s similarities between the populism of Trump and Kirchnerism", Available at: https: //www.batimes.com.ar/news/world/francis-fukuyama-theres-similarities-between-the-populism-of-trump-and-kirchnerism.phtml. 27/3/21.
Fukuyama, Francis (2021 c), "Why Liberal Democracy Is in Trouble", Available at: https: //www.npr.org/2017/04/04/522554630/francis-fukuyama-on-why-liberal-democracy-is-in-trouble
Fukuyama, Francis) 2012), "the Future of History: Can Liberal Democracy Survive the Decline of the Middle Class?", Foreign Affairs, Vol. 91, No. 1
Fukuyama, Francis (2016), "US against the world? Trump’s America and the new global order", Available at: https: //www.ft.com/content/6a43cf54-a75d-11e6-8b69-02899e8bd9d1