ارائه الگوی گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی از طریق رسانه‌های اجتماعی در عرصه ارتباطات بین‌الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای مدیریت رسانه، گروه مدیریت رسانه‌، دانشکده علوم انسانی و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، دماوند، ایران

2 استادیار گروه مدیریت رسانه‌، دانشکده علوم انسانی و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، دماوند، ایران

3 استادیار گروه مدیریت رسانه، دانشکده علوم انسانی و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، دماوند، ایران

چکیده

ایران پس از انقلاب اسلامی همواره تحت تحریم و فشارهای گسترده در عرصه روابط بین‌الملل و به‌ویژه از منظر اقتصادی بوده است. گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی در حوزه روابط بین‌الملل با بهره‌گیری از توانمندی رسانه‌های اجتماعی می‌تواند راه‌گشا باشد. در مطالعه حاضر کوشش شده است تا الگوی راهبردی گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی مبتنی بر رسانه‌های اجتماعی در عرصه ارتباطات بین‌الملل ارائه شود. همچنین این پژوهش از نظر هدف یک پژوهش کاربردی-توسعه‌ای و از منظر شیوه گردآوری داده‌ها یک پژوهش توصیفی با روش پیمایش مقطعی است. جامعه آماری بخش کیفی شامل اساتید دانشگاهی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با 17 نفر اشباع نظری حاصل شد. در بخش کمّی نیز از دیدگاه 130 نفر از کارشناسان استفاده شد. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامه استفاده گردید. مقوله‌های زیربنایی الگوی گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی در عرصه ارتباطات بین‌الملل با روش تحلیل مضمون و با نرم‌افزار MaxQDA 20 شناسایی شد. در بخش کمّی جهت اعتبارسنجی الگو از روش حداقل مربعات جزئی و نرم‌افزار Smart PLS استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد عوامل زیرساختی بر عوامل ماهیتی و حقوقی گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی در عرصه بین‌المللی تاثیر می‌گذارند. این عوامل نیز بر عوامل روانی و امنیتی تاثیر گذاشته و در ادامه عوامل محتوایی در رسانه‌های اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. با استفاده از محتوای تولید شده در رسانه‌های اجتماعی می‌توان عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را در عرصه بین‌المللی تحت تأثیر قرار داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting a Model For the Resistance Economy Discourse Based on Social Media in the Arena of International Communication

نویسندگان [English]

  • Sanaz Monazzam Ghale Jughi 1
  • Hamidreza Hosseini Dana 2
  • Afshin Mohammadi 3
1 Department of Media Management, Faculty of Humanities and Arts, Damavand Branch, Islamic Azad University, Damavand, Iran
2 Department of Media Management, Faculty of Humanities and Arts, Damavand Branch, Islamic Azad University, Damavand, Iran
3 Department of Media Management, Faculty of Humanities and Arts, Damavand Branch, Islamic Azad University, Damavand, Iran
چکیده [English]

After the Islamic Revolution, Iran has always been under sanction and intense pressure in the arena of international relations, especially from an economic point of view. Resistant economic discourse in the field of international communication can be instrumental by utilizing the potential of social media. In the present study an attempt is made to provide a strategic model for the resistance economy discourse based on social media in the field of international communication. This research is an applied-developmental in terms of purpose and a descriptive cross-sectional in terms of data collection method. The statistical population of the qualitative section includes university professors, members of the Islamic Consultative Assembly and managers of the Ministry of Culture and Islamic Guidance; selected by purposive sampling method and achieved theoretical saturation by 17 people. In a quantitative part, the views of 130 experts were used. To collect data, semi-structured interview and questionnaire were used. The underlying categories of the discourse model of resistance economics in the field of international communication were identified by content analysis method and MaxQDA 20 software. In the quantitative part, the partial least squares method and Smart PLS software were used to validate the pattern. Findings showed that infrastructural factors affect the nature and legal factors of resistance economics discourse in the international arena. These factors also affect psychological and security factors and furthermore influence the content factors in social media. Also, social cultural and ultimately economic factors can be influenced on the international arena by using the content produced on social media.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse of Resistance Economy
  • Iran
  • Social Media
  • International Arena

مراجع

ارشدی، وحید؛ نوبخت، جواد؛ اسماعیل‌پور ثانی، رضا؛ سید حسین‌زاده یزدی، سعید (1400)، «فراتحلیل مطالعات اقتصاد مقاومتی در ایران: شناسایی عوامل مؤثر بر استحکام ساخت درونی سازمان برابر تکانه‌ها». مطالعات اقتصاد اسلامی، 14(1), 127-169.
اَلوانی، مهدی؛ بودلایی، حسن (1391)، «پدیدارشناسی در مطالعات کارآفرینی»، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 5(19)، 33-61.
ایرانی، محمد  (1396)، گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی در برنامه تلویزیونی پایش. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ارتباطات دانشگاه صدا و سیمای ایران.
ایمانی، اسدالله (1395)، ضرورت گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی.
آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه؛ جلالی، رضا (1398)، تحقیق در عملیات نرم، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
آذر، عادل؛ غلامزاده، رسول (1398)، کمترین مربعات جزئی، تهران: انتشارات نگاه دانش.
آهنگران، روح‌الله؛ رضایی، شبنم (1398). «ظرفیت نو شبکه‌های اجتماعی مجازی در گفتمان‌سازی ایمان به وعده‌های الهی»، پژوهش در هنر و علوم انسانی، 4 (23)، 1-10.
جلالی، رستم (1391)، «نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی»، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 1 (4)، 310-320.
جمشیدیان، هادی؛ بابویی، محمد؛ رستمی، محمد (1399)، «طرح راهبردی گفتمان انقلابی‎ گری از منظر حضرت خامنه‌ای»، فصلنامه علمی امنیت ملی، 10 (35)، 205-230.
حسنعلی، رقیه (1400)، «گفتمان‌سازی رسانه‌ای»، همایش فتح الفتوح -با موضوع تعلیم  وتربیت تمدنی، شیراز.
حسن‌کاویار، احمدرضا؛ آب‌نیکی، حسن (1400)، «نقش رسانه‌ها در جنگ‌های بین‌المللی از منظر ژان بودریار»، پژوهشنامه رسانه بین الملل، 6(1)، 183-204.
حسین‌زاده، هدایت؛ میرصادقی، علی (1400). «تبیین نظری توسعه پایدار و اقتصاد مقاومتی»، پژوهش‌های معاصر در علوم مدیریت و حسابداری، 3 (8)، 153-166.
خرازی‌آذر، زهرا (1394)، «درک مفهوم دیپلماسی رسانه‌ای: رسانه‌ها به‌مثابه بازیگران نوین دیپلماتیک»، علوم سیاسی, 11(32), 117-135.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، مهدی؛ آذر، عادل (1393)، روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، انتشارات صفار.
رستمی، باقر (1399)، «ارائه الگوی راهبردی گفتمان‌سازی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی با عاملیت رسانه ملی»، مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، 4 (16)، 115-142.
رنجبر، هادی؛ حقدوست، اکبر؛ صلصالی، مهوش؛ خوشدل، علی (1391)، «نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی: راهنمایی برای شروع»، پژوهش علوم سلامت و نظامی، 2 (3)، 238 تا 250.
سلطانی فر، محمد و میرزا ابوالحسن خان ایلچی، محسن  (1395)، «درآمدی بر مدل گفتمان‌سازی»، فصلنامه رسانه، 27 (1)، 151-169.
سلطانی‌فر، محمد (1396)، گفتمان‌سازی رسانه‌ای اقتصاد مقاومتی، راهبرد اجتماعی فرهنگی، 6 (23)، 220-201.
سمیعی‌نسب، مصطفی (1395)، «دیپلماسی اقتصادی، راهبرد مقابله با تحریم‌های اقتصادی در منظومه اقتصاد مقاومتی»، آفاق امنیت، 7(25)، 115-147.
شکوهی، رضا؛ محتشمی، رضا؛ حسینی، حمید (1399)، «بررسی چالش‌های صنعت پتروشیمی ایران در چارچوب سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی»، مجلس و راهبرد، 27 (102)، 295-330.
شمسایی‌نیا، رامین (1396)، رسانه‌های جمعی و سیاستگذاری توسعه ملی؛ تحلیل گفتمان رویکردهای رسانه‌ای به اقتصاد مقاومتی در ایران، رساله دکتری رشته علوم ارتباطات. دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی.
شمسی، جواد؛ جعفری، علی‌اکبر (1398)، «تاثیر اقتصاد مقاومتی بر روند امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات سیاسی، 12(45)، 165-192.
صالحی‌امیری، رضا (1398)، گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی، کنفرانس شورای فرهنگ عمومی استان کرمان.
صفاهیه، هاجر (1400)، راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی درصنعت چاپ و نشر کتاب از دیدگاه ناشران، کتابداری و اطلاع رسانی، 24 (93)، 27-49.
عرب، سمیه؛ عسکری، فروغ؛ کرم‌الهی، آذر (1399)، «ضرورت گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی»، کنفرانس ملی پایش‌های اقتصاد، مدیریت و حسابداری، مشهد.
عرب‌صالحی، علی (1397)، ظرفیت‌های ایران برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی از منظر اقتصاد مقاومتی (با تأکید بر رویکرد رسانه‌ای)، تهران: پژوهش‌های کاربردی معاونت برون‌مرزی صداوسیما
کریم، محمدحسین؛ صفدری، محمود؛ امجدی، مسعود (1393)، «توسعه کشاورزی و اقتصاد مقاومتی، جایگزین نفت»، سیاست‌های راهبردی و کلان، 2 (6)، 103-127.
کمالی، روزبه؛ سیف، مراد؛ احمدیان، محمد (1395)، «تصویر‌سازی الگوی اقتصاد مقاومتی در صنعت برق ایران»، مجلس و راهبرد، 23 (88)، 197-230.
کمیسیون اقتصاد کلان، بازرگانی و نظام اداری (1392)، «اصول کلی حاکم بر اقتصاد مقاومتی در سیاست‌های کلی»، مجمع تشخیص مصلحت نظام.
محمودی، ذکریا؛ نوذری، امین (1393)، «پیشرفت فرهنگی و معنوی: ضرورت توجه به فرهنگ سازی در گفتمان اقتصاد مقاومتی»، کنگره پیشگامان پیشرفت، دوره 5.
مقام معظم رهبری (02/06/1391)، «سخنرانی در دیدار با ریاست جمهوری و هیئت دولت»، قابل دسترسی در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=20831
موسوی، مسعود؛ خداخواه، سمیه (1398)، «رسانه‌های اجتماعی مبتنی بر وب دو و کارگزاری در روابط بین‌الملل»، پژوهش‌های روابط بین الملل، 9 (32)، 29-68.
نادری‌فر، مهین؛ گلی، حمیده؛ قلجایی، فرشته (1396)، «گلوله‌برفی روشی هدفمند در نمونه‌گیری تحقیقات کیفی»، گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 14 (41)، 101-121.
نباتیان، محمداسماعیل (1400)، «گفتمان انقلاب اسلامی و مواجه با چالش بدیل سازی»، مطالعات بیداری اسلامی، 10 (19)، 7-29.
نقیب، رضا؛ عودلاجانی، فاطمه. (1400)، «دیپلماسی رسانه‌ای در شبکه اجتماعی توییتر»، مطالعه رسانه‌های نوین، 7 (26)، 295-324.
نیک‌روش، مسعود؛ پویا، علیرضا (1399)، «ظرفیت‌های برون‌مرزی رسانه ملی در ارتقای دیپلماسی رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی: منطقه خلیج فارس)»، پژوهشنامه رسانه بین الملل، 5(2)، 227-245.
هاشم‌بیگی، وحید (1394)، «راهکارهای گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی با تأکید بر حوزه پولی و بانکی»، کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی، ساری.
همایون، شاهین؛ قره‌باغی، محمدمهدی (1395)، «گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی در آموزش عالی»، همایش ملی نظام آموزشی عالی و اقتصاد مقاومتی، اهر.
Attride-Stirling, J. (2001), ‘"Thematic networks: an analytic tool for qualitative research", Qualitative research, 1(3), 385-405.
Chin, W. W (1998), "The partial least squares approach to structural equation modeling", Modern methods for business research, 295(2), 295-33.
Davies, C., & Hobbs, M (2020), "Irresistible possibilities: Examining the uses and consequences of social media influencers for "contemporary public relations", Public Relations Review, 46(5), 954-963.
Gesualdi, M (2019), Revisiting the relationship between public relations and marketing: Encroachment and social media", Public Relations Review, 45(2), 372-382.
Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M (2015), "A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling", Journal of the academy of marketing science, 43(1), 115-135.
Holsti, O. R (1969), "Content analysis for the social sciences and humanities, Reading", MA: Addison-Wesley.
Li, C., & Kent, M. L (2021), "Explorations on mediated communication and beyond: Toward a theory of social media", Public Relations Review, 47(5), 102-112.
Morgan, A., & Wilk, V (2021), "Social media users’ crisis response: A lexical exploration of social media content in an international sport crisis", Public Relations Review, 47(4), 102-117.
Ngai, C. S. B., & Singh, R. G (2021), "Operationalizing genuineness in CSR communication for public engagement on social media", Public Relations Review, 47(5), 102-122.
Qin, Y., & Men, L. R (2019), "Exploring negative peer communication of companies on social media and its impact on organization-public relationships", Public Relations Review, 45(4), 771-795.
Sutherland, K., Freberg, K., Driver, C., & Khattab, U (2020), "Public relations and customer service: Employer perspectives of social media proficiency", Public Relations Review, 46(4), 101-124.
Wang, Y., Cheng, Y., & Sun, J (2021), "When public relations meets social media: A systematic review of social media related public relations research from 2006 to 2020", Public Relations Review, 47(4), 102-121.
White, C. L., & Boatwright, B (2020), "Social media ethics in the data economy: Issues of social responsibility for using Facebook for public relations", Public Relations Review, 46(5), 961-980.
Zhao, X., Zhan, M., & Liu, B. F (2018), "Disentangling social media influence in crises: Testing a four-factor model of social media influence with large data", Public relations review, 44(4), 549-561.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار