محاصره دریایی یمن توسط ائتلاف سعودی از منظر قواعد حقوق بین‌الملل و بازنمایی رسانه ای آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار حقوق بین‌الملل عمومی دانشگاه علوم دریایی حضرت امام خمینی (ره)، نوشهر، ایران

چکیده

محاصره دریایی که به ­عنوان روش جنگی متأثر از پیشرفت فناوری ­های جدید بوده است، منجر به ایجاد چالش­ های حقوقی و تغییر در شیوه و دامنه آن شده است. علاوه ­بر این، به­ کارگیری محاصره دریایی توسط ائتلاف سعودی نشان می دهد این شیوه یکی از شیوه‌های جنگی مؤثر است. از این ­رو هدف این مقاله، مطالعه نقض قواعد محاصره دریایی و حقوق‌ بین‌الملل بشردوستانه در یمن به‌همراه بررسی رویکرد رسانه­ های سعودی و رسانه ­های خارجی در بازنمایی نقض این قواعد است. بنابراین، نگارنده در این مقاله سعی دارد به این سؤالات پاسخ دهد که قواعد حقوقی حاکم بر محاصره دریایی توسط ائتلاف سعودی در جنگ یمن تا چه حدی رعایت شده است؟ و رویکرد بازنمایی محاصره دریایی یمن توسط ائتلاف سعودی در رسانه ­ها چگونه بوده است؟ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و شیوه جمع­ آوری اطلاعات، کتابخانه ­ای- اسنادی است. یافته­ های تحقیق نشان می­ دهد قواعد حاکم بر محاصره دریایی و حقوق ‌بشردوستانه توسط ائتلاف سعودی نقض شده است. با اینکه رسانه­ های سعودی تلاش داشته ­اند نقض ­های ناشی از محاصره غیرقانونی را کم‌رنگ جلوه دهند اما رسانه­ های خارجی تا حدودی در بازتاب این نقض ­ها تلاش داشته ­اند. در نهایت، پیشنهادهایی به رسانه های برون‌مرزی برای بازنمایی محاصره دریایی یمن ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Saudi Naval Blockade of Yemen from the Perspective of International Law and its Media Representation

نویسنده [English]

  • Behzad Seyfi
Assistance Professor Public International Law University of Marine Science, Imam Khomeini (RA)
چکیده [English]

The naval blockade, which as a method of warfare has been influenced by the development of new technologies, has led to legal challenges and changes in its method and scope. In addition, the use of naval blockade by the Saudi coalition in the war against Yemen shows that this is one of the most effective methods of warfare. The purpose of this article is to study the violation of the rules of naval siege and international humanitarian law in Yemen by Saudi forces, as well as to examine the approach of the Saudi and foreign media in representing the violation of these rules. Therefore, in this article, the author tries to answer the questions of the extent to which the legal rules governing the naval blockade have been observed by the Saudi coalition in the Yemeni war. What has been the approach of the Saudi coalition representing the naval blockade of Yemen in the media? The research method is descriptive-analytical and the method of data collection is library-documentary. The findings show that the rules governing the naval blockade and humanitarian law have been violated by the Saudi coalition in its war against Yemen. Although the Saudi media has tried to downplay the violations of the illegal blockade, the foreign media has tried to cover these violations to some extent. Finally, suggestions have been made to the foreign media to represent the naval siege of Yemen.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Naval Blockade
  • Yemen
  • Saudi Coalition
  • Media Representation
  • International Humanitarian Law
حشمت، فهیمه (1397)، «واکاوی اقدامات نظامی ائتلاف به رهبری عربستان در یمن از منظر حقوق‌بشردوستانه بین­ المللی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال سی‌و‌دوم، شماره 1، صص 86-58.
چایساری، کریانگ‌ساک‌کیتی (1393)، حقوق کیفری بین ­المللی، ترجمه حسین آقائی جنت­ مکان، چاپ چهارم، تهران: انتشارات جنگل.
رستم­زاده، حسین و ابراهیمی، مجتبی (1396)، «جنایت جنگی و جنایات علیه بشریت عربستان سعودی در یمن از منظر حقوق بین ­الملل»، پژوهشنامه رسانه بین­ الملل، سال دوم، شماره 2، صص 76-47.
سادات­ شارق، زهرا و محمدی­ مطلق، علیرضا (1395)، بررسی بین ­المللی شدن مخاصمه در یمن، مجموعه مقالات همایش ملی ایران و حقوق بین­ الملل صلح و امنیت بین ­المللی، انتشارات دانشگاه قم.
سیفی، بهزاد (1400)، «جایگاه حقوقی دستورالعمل سان­رمو از منظر حقوق بین ­الملل عمومی»، فصلنامه مطالعات حقوقی، دوره سیزدهم، شماره اول، صص 148-119.
سیفی، بهزاد و مجدفر، سهراب (1399)، «بررسی روش ­ها و فناوری­ های جنگ دریایی از منظر حقوق بین ­الملل بشردوستانه»، فصلنامه علمی علوم و فناوری دریا، شماره 93، صص 55-39.
سیفی، بهزاد (1399)، «تحلیلی بر تجاوز نظامی عربستان سعودی به یمن از منظر حقوق‌بشردوستانه اسلامی و ارائه رویکردهای رسانه­ای»، پژوهشنامه رسانه بین ­الملل، سال پنجم، شماره پنجم، صص 206-185.
ضیایی­بیگدلی، محمدرضا (1394)، حقوق بین ­الملل بشردوستانه، تهران: گنج دانش.
صالحی، جواد (1399)، «ابعاد جرایم جنگی آمریکا در افغانستان و امکان سنجی تعقیب آن در دیوان بین ­المللی کیفری (با تأکید بر رویکردهای رسانه­ای)، پژوهشنامه رسانه بین ­الملل، سال پنجم، شماره پنجم، صص 91-63.
عسکری، پوریا (1392)، «محاصره در حقوق جنگ دریایی: مطالعه موردی محاصره دریایی باریکه غزه بر مبنای گزارش کمیته حقیقت­ یاب شورای حقوق‌بشر»، مجموعه مقالات همایش تحولات حقوق بین ­الملل دریاها، تهران: انتشارات گنج‌دانش.
فضائلی، مصطفی (1395)، «مداخله نظامی در یمن از منظر حقوق بین ­­الملل»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 64، شماره 1، صص 70-41.
کاظمی، احمد (1398)، «جنایات بین­ المللی عربستان سعودی در یمن و چگونگی نقش ­آفرینی دیوان بین‌المللی کیفری (با تأکید بر رسالت رسانه­ های برون‌مرزی)»، پژوهشنامه رسانه بین ­الملل، سال چهارم، شماره 4، صص 150-115.
کاویار، احمدرضا حسن، آب­نیکی، حسن (1400)،  «نقش رسانه‌ها در جنگ‌های بین‌المللی از منظر ژان بودریار ) مطالعه موردی: حمله آمریکا به عراق در 2003)»،  پژوهشنامه رسانه بین ­الملل، سال ششم، شماره هفتم، صص 183-204.
گاتری، آندره، رونزیتی، ناتالینو (1374)، جنگ ایران و عراق (1988-1980) و حقوق جنگ دریایی، ترجمه حمیدرضا ملک‌محمدی و همکاران، تهران: انتشارات وزارت امور خارج.
ممتاز، جمشید، شایگان، فریده (1392)، «انطباق محاصره دریایی غزه از سوی اسرائیل با حقوق بین­ الملل بشردوستانه»، مجموعه مقالات همایش تحولات حقوق بین ­الملل دریاها، تهران: انتشارات گنج دانش.
میرعباسی، سیدباقر، اسفندیاری، چنگیز (1393)، «حق دسترسی به غذا در مخاصمات از منظر موازین حقوق بین‌الملل»، مجله حقوقی دادگستری، سال 78، شماره 88، صص 86-73.
منتظران، جاوید و جعفری، سیداصغر (1399)، «ترور شهید سپهبد سلیمانی از منظر قواعد حقوق بین‌الملل و حقوق‌بشردوستانه (با تأکید بر رسالت رسانه های برون‌مرزی)»، پژوهشنامه رسانه بین­ الملل، سال پنجم، شماره پنجم، صص 37-11.
منتظران، جاوید و موسی­زاده، رضا (1400)، «نقض حقوق‌بشر در محدودیت های دارویی ناشی از تحریم‌های واشنگتن علیه ایران؛ نحوه بازنمایی آن در رسانه­های آمریکا»، پژوهشنامه رسانه بین­ الملل، سال ششم، شماره هفتم، صص 27-1.
الجزیرة (2017)، واشنطن تدعو لإنهاء الحرب و تخفیف حصار الیمن، متوفر فی:
https://www.aljazeera.net/news/arabic/2017/11/24/
العالم (2017)، حملة إعلامیة للمطالبة برفع الحصار عن الیمن، الجمعة ١٠ نوفمبر ٢٠١٧ - ٠٤:٤٣، متوفر فی:
https://www.alalam.ir/news/3139481
سونز، سباستیان، مثیسن، توبی (2016)، الحرب على الیمن فی وسائل الإعلام السعودیة، متوفر فی:
Black, J. (2020), Yemen, Potential Existence and Effects of Naval Blockade, Available at: https://casebook.icrc.org/case-study/yemen-potential-existence-and-effects-naval-blockade
Economic Warfare, Electronic copy Available at: http://ssrn.com/abstract=1701590.
Fink, M. D. (2017), “Naval Blockade and the Humanitarian Crisis in Yemen”, Neth Int Law Rev, 64.
Gatten, E., (19 September 2015), Saudi blockade starves Yemen of vital supplies, as bombing raids continue, Saturday, 23:38 BST
Heinegg, W.H.V. (2015), Blockade, Oxford Public International Law (http://opil.ouplaw.com), (c) Oxford University Press.
Heinegg, W.H.V. (2007), International Humanitarian Law Facing New Challenges Symposium In Honour OF KnutT Ipsen, Springer – Verlage Berline Heidlberg.
Heinegg, W.H.V. (2006), “The Current State of the Law of Naval Warfare: A Fresh Look at the San Remo Manual”, International Law Studies – Volume 82.
Heinegg, W.H.V. (2000), “Naval Blockade”, In International Law Studies Volume 75: International Law across the Spectrum of Conflict, ed. Michael N. Schmitt (Newport: US Naval War College,).
International Law Blog (6 April 2021), Impediment to Humanity in Yemen: Why Contemporary Blockades are Inherently Unlawful under International Law?, Available at:https://internationallaw.blog/2021/04/06/impediment-to-humanity-in-yemen-why-contemporary-blockades-are-inherently-unlawful-under-international-law/
Khairullin, E. (2020), Yemen, Naval Blockade, Available
The New Arab Staff & Agencies (18 March 2021), No ceasefire in Yemen unless blockade lifted, Houthis say, https://english.alaraby.co.uk/news/no-ceasefire-yemen-unless-blockade-lifted-houthis-say.
Sharp, J.M. (2021), Yemen: Civil War and Regional Intervention, Congressional Research Service, https://crsreports.congress.gov.
Documents:
The Rome Statute of the International Criminal Court (1988)  
1856 Paris Declaration Respecting Maritime Law.
1977 Geneva Protocol I Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and Relating to the Protection of Victims of Non-International Armed Conflicts.
1909 Declaration concerning the Laws of Naval War, 208 Consol. T.S. 338.
The San Remo Manual on international Law Aplicable to Armed Conflicts at sea, June 1994.
The Manual on International Law Applicable to Air and Missile Warfare (HPCR (AMW) Manual), Program on Humanitarian Policy and Conflict Research at Harvard University, Bern, 15 May 2009,
United Nations Security Council, Resolution 2216, 14 April 2015, Available at http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/2216(2015)]
Reports:
Human Rights Watch, World Report 2016: Yemen”, 27 January 2016. Available at https://www.hrw.org/world-report/2016/country-chapters/yemen.
Human Rights Watch, 27 January 2016. Available at https://www.hrw.org/world-report/2016/country-chapters/yemen.
Website:
english.alaraby.co.uk (12 April, 2015), Yemen authorises Arab naval blockade, Available at: https://english.alaraby.co.uk/news/yemen-authorises-arab-naval-blockade
yemenpress.org (7 January 2018), No Ships in Yemen’s Key Port Despite Saudi Claim of Lifting BlockadeArchived 2018-01-07 at the Wayback Machine yemenpress.org.
News.un (28 December 2021), Escalation in Yemen ‘worst in years’ – UN top envoy  https://news.un.org/en/story/2021/12/1108812
News.un (22 December 2021), Yemen alert: 8 million face reduced rations amid funding shortages, https://news.un.org/en/story/2021/12/1108612.
News.un (12 January 2022), Yemen: ‘Political will, responsible leadership' needed, to end 7-year war, https://news.un.org/en/story/2022/01/1109642