نقش رسانه‌ها در جنگ‌های بین‌المللی از منظر ژان بودریار (مطالعه موردی: حمله آمریکا به عراق در 2003)

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای مدیریت رسانه، گروه مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

2 استادیار علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب

چکیده

نقش رسانه‌ها در نحوه بازنمایی جنگ حائز اهمیت است. این اهمیت در تلاقی نقش رسانه‌های بین‌المللی در جنگ‌های بین‌المللی و در چارچوب پست‌مدرنیسم مضاعف می‌شود. زیرا رسانه‌ها حائل بین مخاطب و میدان وقایع می‌شوند. ژان بودریار، نظریه‌پرداز شاخص در این زمینه است و از آن با عنوان حاد واقعیت یاد می‌کند. بر این اساس، این مقاله به‌دنبال پاسخگویی به این پرسش اصلی است: چگونه می‌توان عملکرد رسانه‌ها در آستانه حمله نظامی ایالات‌متحده آمریکا به عراق را با توجه به رویکرد پسامدرن بودریار توضیح داد؟ در پاسخ به این پرسش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده ‌شده است. طبق نتایج پژوهش، در رویکرد پست‌مدرنیستی، واقعیت­ های سیاسی از قبیل جنگ همچون امری برساخته قلمداد می‌شوند، به‌گونه‌ای که این واقعیت، به اقتضای شرایط مختلف تکوین پیدا می‌کند و رسانه به‌عنوان عرصه‌ای برای بازنمایی واقعیت سیاسی اهمیت فراوانی پیدا می‌کند. بر این اساس، اقدامات آمریکا در دو مقطع قبل و بعد از جنگ ارزیابی ‌شده است. اقدامات روانی آمریکا پیش از شروع جنگ عبارت‌اند از: تصویرسازی و بزرگ‌نمایی تهدید عراق، بسیج نفرت علیه دشمن (عراق)، هدایت تبلیغاتی- روانی جنگ علیه عراق و همراه ساختن افکار عمومی با اقدامات نمادین. عملیات روانی و تبلیغاتی امریکا طی جنگ عبارت‌اند از: کمیت و کیفیت نیروها و جنگ‌افزارهای دو طرف، اهداف رهبری نظامی دو طرف و غافل‌گیری.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of the Media in International Wars from the Perspective of Jean Baudrillard (Case Study: US Invasion of Iraq in 2003)

نویسندگان [English]

  • AhmadReza Hassan Kavyar 1
  • Hassan Abniki 2
1 PhD Student in Media Management, Department of Media Management, Faculty of Management and Economics, Islamic Azad University, Research Sciences Branch, Tehran, Iran
2 Assistant Professor of Political Science, Department of Political Science, Faculty of Law and Political Science, Azad University, South Tehran Branch
چکیده [English]

The role of the media in how the war is portrayed is important. This importance is compounded by the intersection of the role of the international media in international wars and in the context of postmodernism. Because the media is a buffer between the audience and the field of events. Jean Baudrillard is a leading theorist in this field and refers to it as hyperreality. Accordingly, this article seeks to answer this key question: How can the performance of the media on the eve of the US military invasion of Iraq be explained in light of Baudrillard's postmodern approach? In response to this question, a descriptive-analytical method has been used. According to the research results, in the postmodernist approach, political realities such as war are considered as something constructed, so that this reality develops according to different circumstances and the media becomes very important as an arena for representing political reality. Accordingly, US actions in both the pre- and post-war periods have been evaluated. Pre-war US psychological actions include depicting and magnifying the Iraq threat, mobilizing hatred against the enemy (Iraq), conducting propaganda-psychological warfare against Iraq, and engaging public opinion with symbolic action. US psychological and propaganda operations during the war include the quantity and quality of forces and weapons on both sides, the goals of military leadership on both sides, and the surprise.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media
  • International Wars
  • Hyperreality
  • Psychological Operations
 استیونسن، نیک (1383)، «پسامدرنیته، ارتباطات و مبارزه نمادین»، ترجمه پیام یزدان جو، فصلنامه رسانه، بهار، صص 244-197.
 امین، محمدرضا (1386)، ناگفته‌های جنگ عراق، تهران: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
 انصاری‌فر، جعفر (1392)، عملیات روانی آمریکا در جنگ سوم خلیج‌فارس، تهران: نشر راه کمال.
 بودریار، ژان (1390)، جامعه مصرفی، ترجمه پیروز ایزدی، تهران: نشر ثالث.
 بودریار، ژان (1381)، در سایه اکثریت‌های خاموش، ترجمه پیام یزدان‌جو، تهران: نشر مرکز.
 پاینده، حسین (1392)، انعکاس جنگ در رسانه‌ها، رویکرد پسامدرن بودریار به تحلیل رسانه‌ها، نشریه مطالعات فرهنگی و ارتباطات شماره۳۳.
 پرهیزگار، غلامرضا (1389)، واقعیت، رسانه و توده در حاد واقعیت بودریار. معرفت فرهنگی اجتماعی شماره 4.
 حقیقی، مانی (1393)، سرگشتگی نشانه‌ها، تهران: نشر مرکز.
 جهانبگلو، رامین (1384)، موج چهارم، ترجمه منصور گودرزی، تهران، نشر نی.
 خدابنده‌کوهی، محمد (1386)، «تحول تروریسم در عصر جهانی‌شدن در چهارچوب امنیت پست‌مدرن»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
 روشن‌چشم، حامد (1392)، «رویکرد پست‌مدرن به معضل امنیتی منطقه خاورمیانه»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
 عباسی، علی (1372)، «نقش رسانه‌ها در جنگ خلیج‌فارس»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
 گیدنز، آنتونی (۱۳۸۹)، جامعه‌شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
گیلاسیان، روزبه (۱۳۸۹)، فلسفه در خیابان (عبور از فوکو و بودریار)، نشر روزبهان.
مانتلی، ریویو (2002)، «پساامپریالیسم، اهداف استراتژیک آمریکا و مسئله عراق» ترجمه مرتضی محیط، قابل دسترسی در:
 http://mmohit.org/m27/p001.html
 مرادی، حجت الله. مهدی علی­نژاد (1393)، «تحلیلی بر نقش عملیات روانی امریکا در جنگ خلیج فارس»، فصلنامه مطالعات عملیات روانی، سال دهم شماره 40.
 مک­کالو، تیموتی، ریچارد، جانسون (1395)، جنگ ترکیبی، ترجمه احمد الهیاری. انتشارات دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا
 مرادیان، محسن (۱۳۸۵)، ابعاد و مظاهر تهدیدات، نشر مرکز آموزش شهید سپهبد صیاد شیرازی.
 مولانا، حمید (1390)، علم زور: ارتباط‌پژوهی و جنگ روانی ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۰، تهران: نشر آرما.
 هاموند، فیلیپ (1390)، رسانه، جنگ، پست‌مدرنیته، ترجمه علیرضا آرزو، تهران: نشر ساقی.
Baudrillard, Jean (1995a), The Mirror of Production, trans, Mark Poster, St Louis: Telos.
 Baudrillard, Jean (1995b), The Gulf War Did Not Take Place, Bloomington: Indiana University Press.
 Childs, Peter (2006), Texts: Contemporary Cultural Texts and Critical Approaches, Edinburgh: Edinburgh University Press.
 Hart, Kevin (2008), Postmodernism, Oxford: Oneworld Publications.
 Hehir, A (2011), "Hyper-reality and statebuilding: Baudrillard and the unwillingness of international  administrations to cede control", Third World Quarterly, vol. 32, (6), pp. 1073-1087.
 Icasualties (2021), "Iraq Fatalities", Available at: http://icasualties.org/Iraq/ USCasualtiesByState.aspx.
 Jevtovic, Zoran (2019), Propaganda Matrix of Global Media In Hybrid Wars.
 Melki, Jad, Kozman, Claudia (2019), "Media dependency, selective exposure and trust during war: Media sources and information needs of displaced and non-displaced Syrians", Media, War & Conflict, Vol. 14, issue:1, pages: 93-113.
 Mowlana Hamid, George Gerbner, Herbert Schille (1992), Triumph of The Image. The Media's War in The Persian Gulf, A Global Perspective, Routledge.
 Yolanda, Stellarosa and Andre, Ikhsano (2015), “Media and The Shaping of Consumer Society in Jakarta”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 211, Pages 407-410.