تحلیل بازنمایی سیل بهار 2019 در ایران در رسانه‌های بیگانه عربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

کارشناسی ارشد مدیریت رسانه، دانشگاه صداوسیما

چکیده

در مواقع بحرانی، نیاز به‌ کسب اطلاع و آگاهی از شرایط محیطی بیش از پیش برای مخاطبان افزایش می‌یابد. با توجه به‌وقوع سیل در بهار 2019، رسانه‌های مختلفی از این بستر برای جهت‌دهی به‌ افکار عمومی استفاده کردند. این پژوهش تلاش دارد تا با رویکرد دیپلماسی عمومی، به بررسی تلاش‌های رسانه‌های عربی بیگانه در منطقه جنوب غرب آسیا که بر مخاطب عرب‌زبان ایرانی متمرکز هستند، بپردازد. برای تحقق این هدف، محققان تمامی گزارش‌های خبری منتشر شده در شش رسانه عرب‌زبان (ازجمله الشرق‌الاوسط، العربیه و (به‌اصطلاح) الاحوازنا و الاحواز تی‌وی)، را در بازه 17 فوریه تا 30 آوریل 2019 (در مجموع 108 گزارش خبری)، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفیِ استقرائی، بررسی کردند. نتایج این پژوهش در قالب چهار مقوله کلی تقسیم‌بندی شد: «برانگیختن شکاف قومیتی، برانگیختن شکاف مذهبی، القای خدشه به‌استقلال و امنیت ملی و اعتبارزدایی از عملکرد حاکمیت در مواجهه با بحران سیل». در مجموع می‌توان اینگونه تحلیل کرد که تلاش و هدف این رسانه‌ها مشروعیت‌زدایی از نظام جمهوری اسلامی ایران است. همچنین این پژوهش نشان داد رسانه‌های مذکور با رویکرد دیپلماسی عمومی به‌دنبال ترغیب مخاطبان به‌ مواجهه سخت با نظام حاکم بر ایران هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Representation of the 2019 Iran's Spring Flood in Arab Media

نویسندگان [English]

  • Abouzar khoshbayan
  • Mohammad Shahbazi Soltani
  • Mehdi Mohseni
M.A in Media Management, IRIB University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In critical situations, the need for information and awareness of environmental conditions for the audience increases more than ever. Due to the flood in the spring of 2019, various media outlets used this platform to direct public opinion. This study attempts to examine the efforts of foreign Arab media in the Southwest Asian region, which focuses on Iranian Arabic audiences, using a public diplomacy approach. To achieve this goal, the researchers used all news reports published in six Arabic-language media outlets (including Al-Sharq al-Awsat, Al-Arabiya, and the so-called Al-Ahwazana and Al-Ahwaz TV) between February 17 and April 30, 2019 (a total of 108 news reports), with using inductive qualitative content analysis method. The results of this study were divided into four general categories: "inciting ethnic divisions, inciting religious divisions, inducing impairment of independence and national security, and discrediting the governance performance in flood crisis." In general, it can be analyzed that the effort and goal of these media are to delegitimize the Islamic Republic of Iran's political system. This study also showed that the mentioned media with public diplomacy approach seek to persuade audiences into radical confrontation with the ruling system in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arab Foreign Media
  • 2019 Iran's Flood
  • Representation
  • Crisis
  • Public Diplomacy
کتب و مقالات
احمدی، علی (1392)، «مقایسه گفتمان‌های رسانه‌ای آمریکا و عربستان درباره نقش جمهوری اسلامی ایران در تحولات خاورمیانه؛ تحلیل گفتمان وبسایت‌های فارسی صدای آمریکا و العربیه (2011 و 2012م)»، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
ایمان، محمدتقی و محمودرضا نوشادی (1390)، «تحلیل محتوای کیفی»، پژوهش، سال سوم، پاییز و زمستان 1390، شماره دو (پیاپی 6).
بشیر، حسن (1387)، «رسانه‌ها و معناشناسی بحران»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، دوره 15، شماره 55، صص 29-9.
روابط عمومی سازمان پزشکی قانونی ایران (14/04/2019)، «شمار کشته‌های سیل به 76 نفر رسید»، قابل دسترسی در:
https://lmo.ir/news/89491
ساری، حسین (1388)، تهدید رسانه‌ای: رادیوهای بیگانه فارس‌زبان، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
شیرازی، محمد (1376)، جنگ روانی و تبلیغات؛ مفاهیم و کارکردها، تهران: انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
صلواتیان، سیاوش (1395)، «طراحی الگوی جامع نقش رادیو و تلویزیون‌های محلی و ملی در مدیریت مخاطرات طبیعی ایران»، فصلنامه مدیریت مخاطرات محیطی، دوره 3، شماره 3، صص 232- 211.
فیروزی، علیرضا (1390)، جایگاه دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
مجلس شورای اسلامی (1387)، «قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور»، بازیابی به تاریخ 12 سپتامبر 2020، قابل دسترس در:
https://rc.majlis.ir/fa/law/show/134208
منابع رسانه‌ای
أحوازنا (2019/04/03)، «البرنامج السیاسی»، متواجد فی:
 https://www.ahwazna.org/ar/political-program
أحوازنا (18/04/2019)، «فی ذکرى الاحتلال الإیرانی المشؤومة للأحواز»، متواجد فی:
https://www.ahwazna.org/12346/
أحوازنا (27/03/2019)، «کارثة تخیم على الأراضی الأحوازیة ومصرع شخص بالفیضانات»، متواجد فی:
 https://www.ahwazna.net/5089/
الشرق الأوسط (08/04/2019)، «أزمة الفیضانات تحاصر مدن الأحواز بعد مخاطر فی السدود» متواجد فی:
 https://aawsat.com/14741/
الشرق الأوسط (14/04/2019)، «إیران تستعین بمیلیشیاتها فی مناطق الفیضانات»، متواجد فی:
 https://aawsat.com/14747/
الشرق الأوسط (16/04/2019)، «جدل فی إیران بشأن وحدات «الحشد الشعبی»، متواجد فی:
 https://aawsat.com/14749/
الشرق الأوسط (20/04/2019)، «سیول الأحواز... کارثة بیئیة و«هندسة» دیموغرافیة»، متواجد فی:
 https://aawsat.com/14753
العربیه  (15/04/2019)، «خطر در کمین است؛ آغاز تخلیه فوری بخش‌هایی از شهر یک میلیون و نیمی اهواز»، قابل دسترسی در:
العربیه (13/04/2019)، «24 فعال عرب اهوازی به دلیل کمک به آوارگان سیل بازداشت شدند»، قابل دسترسی در:
 http://ara.tv/jthyq
العربیه (19/04/2019)، «آبادان، خرمشهر و شادگان» وضعیت فوق‌العاده گرفتند»، قابل دسترسی در:
http://ara.tv/ztpdn
العربیه (03/04/2019)، «اخبار ضدونقیض از کشته شدن سیل‌زدگان در درگیری در شمال اهواز»، قابل دسترسی در:
http://ara.tv/9b9qu
العربیه (18/04/2019)، «بازداشت تعدادی از امدادگران «میثاق نصر» توسط اطلاعات سپاه در اهواز»، قابل دسترسی در:
http://ara.tv/2xkqv
العربیه (15/04/2019)، «خامنئی یرفض إغاثة ضحایا الفیضانات من صندوق التنمیة»، متواجد فی:
 http://ara.tv/gs9xn
العربیه (15/04/2019)، «سیل به اهواز تحمیل شد»، قابل دسترسی در:
http://ara.tv/ndxuc
العربیه (18/04/2019)، «نیروهای حزب‌الله لبنان هم به اهواز آمدند»، قابل دسترسی در:
 http://ara.tv/v8dzg
العریبه (16/04/2019)، »پس از حشد الشعبی، نیروهای حزب‌الله لبنان هم به ایران می‌روند» قابل دسترسی در:
 http://ara.tv/ryp5u
جبهه دموکراتیک مردمی الاحواز (2016/02/23)، «برنامه سیاسی جبهه دمکراتیک مردمی احواز»، قابل دسترسی در:
 http://alahwaz.com/?p=1034
جبهه دموکراتیک مردمی الأحواز (11/04/2019)، «چه کسی مسئول این وضعیت بحرانی در الاحواز العربی می‌باشد؟؟!»، قابل دسترسی در:
 http://alahwaz.com /?p=2031 /
جبهه دموکراتیک مردمی الأحواز (04/04/2019)، «دکل‌های نفت در احواز از جان و کودکان عرب احوازی باارزش‌تر است»، قابل دسترسی در:
 http://alahwaz.com /?p=1958 /
جبهه دموکراتیک مردمی الأحواز (08/04/2019)، «سیل‌ها احواز اشغال شده را درمی‌نوردند و جوانان غیرتمند عرب رهسپار یاری‌رسانی به سیل‌زدگان هستند»، قابل دسترسی در:
 http://alahwaz.com /?p=1967 /
شبکه الأحواز (15/04/2019)، «نداء من سید طاهر»، متواجد فی:
شبکه جهانی کلمه (06/04/2019)، «درخواست مولانا گرگیج برای کمک‌رسانی فوری به سیل‌زدگان استان لرستان»، قابل دسترسی در:
 https://www.kalemeh.tv/1398/01/11358/
منظمه مجاهدی خلق الإیرانیه (06/04/2019)، «الفیضان فی إیران؛ إخلاء قضائین و 12 مدینه و 110 قریه فی خوزستان»، متواجد فی:
 https://arabic.mojahedin.org/
منابع انگلیسی
Birkland, T (1997), After Disaster: Agenda setting, public policy, and focusing events,. Washington DC: Georgetown University Press.
Fletcher School for international affairs (2001), what is Public Diplomacy? Retrieved from Fletcher School for international affairs: http://fletcher.tufts.edu/murrow/public-diplomacy.html
Gans, H. J (1979), Deciding What's News: A Study of CBS Evening News, NBC Nightly News, Newsweek and Time, New York: Pantheon.
Hall, S (1997), Cultural Representation and Signifying Practice, London: Sage.
Hall, S., & Jhally, S (2007), Representation & the Media, Northampton: Media Education Foundation.
Izadi, F., & Saghaye-Biria, H (2007), "A Discourse Analysis of Elite American Newspaper Editorials: The Case of Iran's Nuclear Program", Journal of Communication, VOL 31, NO 2, PP: 140-165.
Mughees-uddin (1995), "Image of Iran in the Western media", Iranshenasi Quarterly Journal, VOL 38, NO 4, PP: 32-48.
Signitzer, B., & Coombs, T (1992), Public Relations And Public Diplomacy: Conceptual Divergence, Public Relations Review, VOL 18, NO 2, PP: 17-47.
Telg, R., & Raulerson, B (2000), Firefighter Public Information Officers’ Communication Effectiveness with the Media during the 1998 Florida, Florida.
Waller, M. J (2007), The Public Diplomacy Reader, Washington: The Institute of World Politics.