بایسته‌های همکاری مطلوب رسانه‌ای میان کشورهای فارسی‌زبان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده ارتباطات و رسانه ‌دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران،

2 کارشناسی ارشد رشته تحقیق در ارتباطات، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران،

چکیده

رسانه‌ها برای تقویت هویت فرهنگی مشترک و‌ ایجاد همگرایی بین ملت‌ها، عنصر بسیار تأثیرگذاری در دیپلماسی فرهنگی بین کشورها هستند. هدف ‌این مقاله شناخت و معرفی بایسته ­های همکاری مطلوب رسانه­ ای میان کشورهای فارسی­ زبان (ایران، افغانستان و تاجیکستان)، برای توسعه طرح ­های رسانه­ای در قالب تولید و توزیع محصولات رسانه‌ای با تأکید بر راه‌اندازی تلویزیون مشترک است. در این مقاله، پس از مصاحبه با کارشناسان و فعالان رسانه ­ای در زمینه کشورهای فارسی ­زبان، اطلاعات و داده ­های جمع‌آوری شده از طریق روش تحلیل مضمون، سامان‌بخشی و صورت‌بندی شده‌اند. در ‌این خصوص با استفاده از نرم ­افزار ویژه کدگذاری تحقیقات کیفی (MAX QDA) داده‌ها و کدها ذیل مقوله‌ها و زیر مقوله‌ها طبقه‌بندی شده و در قالب جداول ارائه شده است. مضامین به دست آمده، ذیل سه مقوله اصلی تبیین شده‌اند: «نقاط قوت موجود در عملکرد و ساختار رسانه ­ای سه کشور، نقاط ضعف موجود در عملکرد و ساختار رسانه­ ای سه کشور، الزامات همکاری رسانه ­ای میان سه کشور». براساس یافته ­ها، می ­توان با تأکید بر موضوعات فرهنگی و هویّتیِ کشورهای فارسی­ زبان، به تولید و پخش محصولات رسانه­ ای، در رسانه­ های داخلی ‌این کشورها مبادرت کرد. فرایند همکاری رسانه ­ای میان کشورهای فارسی­ زبان، باید بر اساس ‌ایجاد واحد پشتیبانی و سازوکار تبادل برنامه ­های رادیویی و تلویزیونی به‌عنوان یک بانک اطلاعات متنوع و کاربردی در تولید و پخش برنامه ­ها برای مخاطبان این کشورها باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Requirements for a Favorable Media Cooperation between Persian-Speaking Countries

نویسندگان [English]

  • Mohammad Gholi Minavand 1
  • Aref Jafari Chegeni 2
1 Associate Professor of Political Science, IRIB University, Tehran, Iran
2 M.A. in Communication Research, IRIB University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The media are a very influential element in cultural diplomacy between countries to foster a shared cultural identity and to create convergence between nations. This study seeks the introduction of requirements of desired media cooperation between Persian-speaking countries (Iran, Afghanistan, Tajikistan) to develop media designs in the form of production and distribution of media products. In this study, by interviewing the elites, the necessary information was collected. Then, the qualitative data obtained from interviews with experts and media experts, especially experts and media workers in the field of countries who speak Persian; these data will be analyzed through thematic analysis method. In this regard, using qualitative research coding software (MAX QDA) data and codes are categorized into sub-categories and presented in tables. The themes are summarized in three main categories: “Strengths in the performance and media structure of the three countries, weaknesses in the performance and media structure of the three countries and necessities of favorable media cooperation between the three countries”. According to the findings, we can focus on the cultural and ethnic issues of Persian-speaking countries, producing and distributing media products in the domestic media of these countries. The process of media cooperation between Persian-speaking countries should be based on the creation of a support unit and a mechanism for the exchange of radio and television programs as a diverse and applied database for the production and broadcasting of programs for Persian-speaking audiences.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Afghanistan
  • Tajikistan
  • Media Cooperation
  • Joint TV Network
افضلی، رسول و مصطفی محمدجانی (1387)، «همگرایی و واگرایی سیاسی در حوزه کاسپین و حوزه‌های پیرامونی آن»، فصلنامه مطالعات سیاسی، دوره 1، شماره 1، پاییز، صص 134-121.
بیچرانلو، عبدالله و محمود ترابی‌اقدم (1396)، «مدل مطلوب راه‌اندازی سیمای دری و پشتوی برون‌مرزی صداوسیما (اهداف، راهبردها، رویکردها و چالش‌ها)»، پژوهشنامه رسانه بین­ الملل، شماره دوم، پاییز، صص 193 -163.
تیشه‌یار، ماندادنا (1389)، «ﺑﺮرﺳﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ‌ﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻧﮕﺎه آﺳﯿﺎﯾﯽ اﯾﺮان»، ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻣﻠﯽ روﯾﮑﺮد اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ‌ای.
حافظ‌نیا، محمدرضا و سیدهادی زرقانی (1391)، «چالش‌های ژئوپولیتیکی همگرایی در جهان اسلام» پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 80، تابستان، صص 154-139.
حسینی، علیرضا (1393)، «بررسی فرصت‌ها و چالش‌های همگرایی‌ ایران و کشورهای فارسی زبان منطقه»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان
خانی، محمدحسن (1386)، «نقش فرهنگ و ابزارهای فرهنگی در طراحی و پیشبرد دیپلماسی؛ با تأکید بر سیاست خارجی‌ ایالات متحده امریکا»، مجموعه مقالات همایش ارتباطات بین فرهنگی و سیاست خارجی: رویکرد ایرانی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
خرازی محمدوندی آذر، زهرا (1388)، «تأثیر دیپلماسی فرهنگی بر منافع ملی کشورها»، مجله مدیریت فرهنگی، دوره 3، شماره 4، زمستان، صص 122- 107.
شاه‌محمدی، عبدالرضا و علیرضا قرائتی (1391)، «تأثیر دیپلماسی رسانه‌ای بر تبادل فرهنگی کشورها»، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای، دوره 7، شماره 4، زمستان، صص 116- 105.
شیرزادی، علیرضا (1393)، «بایسته‌های (دیپلماسی) رسانه ملی در حوزه مخاطبان غیر‌ایرانی پارسی زبان با تأکید بر تاجیکستان» پایان‌نامه برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
عابدی‌جعفری، حسن و همکاران (1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین؛ روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی»، دوفصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، دوره 5، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص 198- 151.
کمالی، یحیی (1397)، «روش­ شناسی تحلیل مضمون و کاربرد آن در سیاست­گذاری عمومی»، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره 4، شماره 2، تابستان، صص 208- 189.
معتمدنژاد، کاظم (1389)، ارتباطات بین‌المللی، جلد اول، تهران: دفتر مطالعات و برنامه­ ریزی رسانه‌ها.
Braun, Virginia and Victoria Clarke (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, Pp. 77-101.
Mark, Simon (2009), "A greater role for cultural diplomacy", netherlands institute of international relations, ISSN 1569-298
Ninkovich, Frank (1996), U.S. Information Policy and Cultural Diplomacy, Foreign Policy Association.
Potter, Evan H. (2002), "Special Advisor (communications) to the Policy Planning Division of the DFAIT", ‘Canada and the New Public Diplomacy’, Discussion Paper in Diplomacy, Published by Spencer Mawby, University of Leicester, Netherlands Institute of International Relation.
Scholz, Christian (2013), "Regional Media Convergence: Looking at Television in Europe", Paper presented at the 6th Conference of the International Media Management Academic Association (IMMAA), Lisbon, May 2 – 4.
Thomas, Amos Owen (2009), "Regional Variations on a Global Theme: Formating Television for the Middle East and Beyond", Media International Australia, Incorporating Culture & Policy, No. 132, Pp.105-117.