مسئولیت بین‌المللی قطع پخش ماهواره‌ای شبکه‌های تلویزیونی ایران از منظر حقوق بین‌الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار حقوق بین‌الملل، گروه حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل، گرو ه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال

چکیده

قطع‌کنندگان پخش ماهواره‌ای برخی از شبکه‌های جمهوری اسلامی ایران، با عناوین ادعایی همچون اقدامات متقابل، اقتضائات تحریم‌های شورای امنیت و اتحادیه اروپا و نقض حقوق بشر توسط ایران تلاش دارند عمل خود را از لحاظ حقوقی مشروع جلوه دهند. تحریم شبکه‌های تلویزیونی ایران که خارج از رویه قطعنامه‌های سازمان ملل و به‌طور چندجانبه و یا یکجانبه، اعمال گردیده است منجر به نقض برخی اصول حقوق بین‌الملل همچون اصل آزادی اطلاعات و حق بر دریافت اطلاعات و حقوق معاهدات است. علاوه بر این، اقدام تعدادی از شرکت‌های ماهواره‌ای در برخی از مقاطع، در تحریم رسانه‌ای ایران بدون استناد معتبر به نقض شرایط پخش محتوای برنامه‌ها، نقض اصول «آزادی مشروط پخش برنامه‌های ماهواره‌ای» و «ممنوعیت انحصار در پخش برنامه‌های ماهواره‌ای» محسوب می‌شود. ضمن اینکه، این تحریم‌ها مغایر دکترین تحریم هوشمند هستند؛ طبق این دکترین، تحریم‌ها باید نهاد متخلف را که قاعدتاً نهادی دولتی است، هدف قرار دهند. نقض اصول حقوق بین‌الملل و تعهدات بین‌المللی در این خصوص، موجبات مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها و تحریم‌کنندگان رسانه‌ای را فراهم می‌آورد و دولت جمهوری اسلامی ایران را نیز مجاز به اقدام متقابل و شکایت به مراجع قضایی بین‌المللی می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

International Responsibility for Iran's TV Channels' Satellite Broadcast Disruption from International Law Perspective

نویسندگان [English]

  • Hossein Rostam zad 1
  • Mojtaba Ebrahimi 2
1 Assistant Professor of International Law, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 M.A in International Law, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The Satellite broadcasting cutters of some Islamic republic of Iran's channels, claiming allegations such as reciprocal actions, the Security council and European Union sanctions' requirements as well as human rights violation by Iran, attempt to legalize their behavior in terms of law. Sanctioning the Iran's TV channels, out of the United Nations' procedure of resolutions, which has been as multilateral and unilateral resulted in violation of some international law principles including: the principle of freedom of information, right to receive information and the treaties law. Moreover, the acts of some satellite corporations in sanctioning Iran's media without valid citation to violation the conditions of broadcasting related to programs' content, considered as violation of principles; "conditioned freedom for broadcasting satellite programs" and "the monopoly prohibition in broadcasting satellite programs". While these sanctions are contrary to Doctrine of smart sanction; according to this Doctrine, sanctions should target the violator institute which is governmental entity, of course. The violation of International Law principles and International commitments provided the international responsibility of states and media sanctions and make Islamic Republic of Iran permitted to a reciprocal act as well as Complaint to international judicial authorities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • TV Channels' Satellite Broadcast Disruption
  • Iran
  • Sanction
  • the Principle of Freedom of Information
  • International Responsibility
  • International Law
آذری، غلامرضا (۱۳۸۹)، حقوق بین‌الملل و پخش مستقیم برنامه‌های ماهواره‌ای (جلد اول)، گروه مطالعات حقوقی سازمان صدا و سیما، تهران.
اسلامی، شیدا (1392)، جزئیاتی از تهدید شبکه‌های ایرانی توسط غرب، قابل دسترسی در:
http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13920124000325
ایوبی، علی (1391)، پرونده تحریم رسانه‌ای ایران; سکوت رادیو فردا، قابل دسترسی در:
http://www.radiorooz.com/prtc.eqma2bqeila82.html
العالم (1391)، اتحادیه اروپا در پس پرده حذف ایران از هاتبرد، قابل دسترسی در:
https://fa.alalam.ir/news/384054
باشگاه خبرنگاران جوان (۱۳۹0)، یوتل‌ست «سحر» را دستاویز اصلی قطع شبکه‌های ایرانی از هاتبرد کرد، قابل دسترسی در:
https://www.yjc.ir/fa/news/4127779/
حدادی، مهدی (1382)، «تحریم‌های بین‌المللی، ابزار سیاست ملی یا ضمانت اجرایی بین‌المللی»، مجله اندیشه حقوقی، دوره 1، شماره 3، بهار، صص 128- 109.
حکمتی، فاطمه و ضیایی، سیدیاسر (1396)، تحریم رسانه‌ای از منظر حقوق بین‌الملل، تهران: انتشارات خرسندی.
جباری قره‌باغ، منصور (1379)، «پخش مستقیم تلویزیونی از طریق ماهواره از دیدگاه حقوق بین‌الملل»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، دوره دوم، شماره 3، تابستان، صص 125-95.
جعفری، فرشته (1383)، «میزگردپخش فرامرزی و حقوق ارتباطات رسانه‌ای»، فصلنامه پژوهش و سنجش، سال یازدهم، شماره 39 و 40، صص 42-9.
دویچه وله (2012)، مجوز کار پرس‌تی‌وی در بریتانیا لغو شد، قابل دسترسی در:
https://p.dw.com/p/13nPU
دویچه وله (2012)، «پرس‌تی‌وی» از ماهواره آسترا نیز حذف شد، قابل دسترسی در:
https://p.dw.com/p/14XNQ
کدخدایی، عباسعلی (1380)، اصول حقوقی حاکم بر پخش برنامه‌های ماهواره‌ای، انتشارات سروش، تهران.
کیا، علی‌اصغر (1381)، «نگاهی بر فن‌آوری ماهواره‌های پخش مستقیم»، فصلنامه پژوهش و سنجش، شماره 30 و 31، تابستان و پاییز، صص 429-409.
زمانی، قاسم (1384)، «پخش مستقیم ماهواره‌ای و اقدامات متقابل در حقوق بین‌الملل با تأکید بر ارسال پارازیت، چالش‌های حقوقی پخش مستقیم برنامه‌های ماهواره‌ای»، گروه مطالعات حقوقی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، سروش.
زمانی، سیدقاسم (1389)، تاملی بر حقوق مالکیت فکری ناشی از پخش مستقیم برنامه‌های تلویزیونی از طریق ماهواره، همایش مالکیت ادبی هنری و حقوق مرتبط، تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ژوکف، ج.پ. (1351)، «اصول اساسی حقوق فضا، (ترجمه دکتر محمود حیدریان)»، مجله دانشکده حقوق وعلوم انسانی، دانشگاه تهران، شماره های ۹، ۱۰، ۱۱.
ضیایی، سیدیاسر (1390)، «مداخله رسانه‌ای از منظر حقوق بین‌الملل عمومی»، پژوهش حقوق، سال 13، شماره 35
ضیایی، سیدیاسر (1396)، قطع شبکه‌های تلویزیونی از ماهواره‌ها از منظر حقوق بین‌الملل، (مصاحبه با واحد پژوهش‌های کاربردی برون‌مرزی)، تهران.
ضیایی، سیدیاسر و طباخی‌ممقانی، جواد (1390)، «مداخله رسانه‌ای از منظر حقوق بین‌الملل»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، شماره 35، زمستان، صص 338- 309.
علایی، جبار (1387)، حقوق بین‌الملل و پخش مستقیم برنامه‌های ماهواره‌ای. بخش دوم. قابل دسترسی در:
 http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8712140770
ستاد حقوق بشر (2013)، قطع یکجانبه شبکه‌های ماهواره‌ای نقض حقوق بین‌المللی است، قابل دسترسی در:
http://www.humanrights-iran.ir/news-31426.aspx
شکراللهی، محمدرضا (1388)، ملاحظات قطع شبکه العالم بر پایه گفتمان جهانی شدن ارتباطات، وبسایت اتحادیه رادیو تلویزیون های اسلامی به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبری العالم، قابل دسترسی در:
http://fa.alalam.ir/news/42070
م‍‍ع‍ت‍م‍دن‍ژ‌اد، کاظم (1390)، «تحولات حقوق آزادی رسانه‌ها در عرصه‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی»، فصلنامه پژوهش حقوق، سال سیزدهم، شماره 35، زمستان، صص 44-1.
م‍‍ع‍ت‍م‍دن‍ژ‌اد، کاظم (1382)، ‌اج‍لاس‌ج‍‍ه‍‍انی ‌س‍ر‌ان‌ درب‍‍اره ‌ج‍‍ام‍‍ع‍ه ‌‌اطلا‌ع‍‍اتی، چاپ پدیده گوتنبرگ، مرکز پژوهش‌های ارتباطات.
مقدم، نسرین (1392)، هراس صهیونیست‌ها از قدرت قلم و کتاب، قابل دسترسی در:
http://77.36.153.24/NewsPage.aspx?newsid=42954.
مطالعات حقوقی شورای راهبردی شبکه خبر (1389)، پخش برنامه‌های فرامرزی و نقض حقوق بین‌الملل با تأکید بر مداخله BBC فارسی در امور داخلی ایران، پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری، تهران.
موسی‌زاده، رضا (1389)، بایسته‌های حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: نشرمیزان.
یورونیوز  (2018)، عواقب تحریم صدا و سیمای ایران چه خواهد بود؟، قابل دسترسی در:
https://fa.euronews.com/2018/01/09/sanctions-against-iran-state-tv-and-their-consequences
Butkiewicz, Ewa (1981-82), The Premises International responsibility of intergovernmental organizations, in: Polish yearbook of International law, vol.11, pp. 117- 140.
I.C.J (2003), Case Concerning Oil Platforms (Islamic Republic of Iran v. United States of America), para. 162.
Chetail, Vincent (2013), “The Legal Personality of Multinational Corporations State Responsibility and Due Diligence: The Way Forward", chapter 5 of Privatizing War. Private Military and Security Computnies wincler Public International Law, L, University Press Available at: http://punjwers, ssr11.1/s3/pin/xls.clin? Alwlrait_irl
Declan, McCullagh (2012), "How U.S. sanctions hurt Iranian Internet activists”, available at: https://www.cnet.com/news/how-u-s-sanctions-hurt-iranian-internet-activists/
Draft Convention on Responsibillity of States for Internationally Wrongful Acts, with commentaries (2001), Supplement No. 10 (A/56/10), chp.IV.E.1, available at: https://www.refworld.org/docid/3ddb8f804.html
Dupont. P-E (2012),”Countermeasures and Collective Security: the Case of the EU Sanctions against Iran”, Journal of Conflict and Security Law, Vol.17, 2012. Availabe at:http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2086415
Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, with Commentaries (2001), p. 35, para. 4.
Eutelsat Comminications (2012),”Eutelsat Statement on Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB)”, Available at: http://www.eutelsat.com/news/compress/en/2012/pdf/Eutelsat%20Statement%20on%20IRIB.pdf
Falssili, FITil & Paul Solut (2012), “a Top Salellite Proviler Cuits Off Irain State”, Margarita Cale, Stabilization Clauses in International Petroleun Trainisalction", 30 Denver Journal of International Law and Policy.
Forrester, Michelle (2014), "A Practical Approach to Allocating Environmental Liability and Stabilizing Foreign Investment in the Energy Sectors of Developing Countries, 12 Colorado journal, pp.156-61
Hemmings Pritchard, David (2000), "Holding the media accountable: citizens, ethics, and the law", Indiana University Press.
Interpretation of the Agreeinsciit of 25 March 1951 between the World Health Organization 11Egypt, Alvisory Opinions, I.C.J. Reports, 1980 .pp, 89-90, para. 37.
Inter American Security Watch (2013),”GlobeCast to Pull Plug on HispanTV”, (10/12/1392), Available at: http://interamericansecuritywatch.com/globecast-to-pull-plug-on-hispan-tv.
Kelemen, R. Daniel (2005), “Built to Last? Thie Durability of EU Filerialisin, Memo Prepal real for Conference on the 2007 Volume of the EU Studies Association's: State of the European Union, Oxford University Press, Princeton University ,p.p.1-3.
OFAC (2014), General Lieense D-I with Respect to Certain Services, Software, and Hardware Incident to Personal Communication,7 February.
OFAC SDN: 15553 (2013), Presidential Documents, Federal Register, Vol.77, No.19.Executive Order of 13628 of February 6, (2013), OFAC SDN Number: 15764 (2013).
Presidential Documents, Federal Register (2012), Vol.77, No.26, Executive Order of 13599. OFAC SDN Number: 15098 (2012).
Presidential Documents, Federal Register (1997), Vol.62, No.162, Executive Order3059 of August19.
Presstv (2013), “Eutelast pressures STN to Pull Plug on Iran’s Al-Alam Channel”, (30/2/1393), Available at: http://www.presstv.com/detail/2013/02/24/290494/eutelast-moves-to-take-alalam-off-air/.
Rony, Curvelo (2013), “Brazilian Legislators Sls Moves to Take Iranian Channels Of Air (19/12/1392), Available at: http://www.livestation.com/en/press-tv/en/on_le/11411cl/c3c10/5lf 4b883c3ct 7912c001 b/513-brazilian-legislators-slams-imoves-to-lake-irania111-clianniniels-off-air,
The Iran Threat Reduction and Syria Human Rights (2012), Art.403, Public Law No: 112-158 (08/10/2012), Available at:   https://www.congress.gov/bill/112th-congress/house-bill/1905.
TFEU (2012), Treaty on the Functioning of the European Union, Art.7, Official Journalof the European Union, Available at: https://eur-lex.europa.eu/legal content/en/txt/pdf/?uri=celex:12012e/txt.
Kimmingit, M.T (2004), “Corporalle Obligations Uncler International Law”, Paper Presented at the 71st Conference of the International Law Association, Plenary Session on Corporate Social Responsibility and International Law, Berlin.pp. 422-427.