پروژه‌های خطوط انتقال تاپ و تاناپ و تأثیر آن بر معادلات انرژی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری مطالعات منطقه ای،گرایش مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دانشگاه تهران

چکیده

طرح ساخت خطوط لوله ترانس آدریاتیک (تاپ) و خطلوله گازی ترانس آناتولی (تاناپ) از جمله طرح­ های انتقال انرژی است که اگر عملیاتی شود، منابع گازی میدان شاه‌دنیز جمهوری آذربایجان را از مسیر ترکیه و یونان به بلغارستان و ایتالیا منتقل خواهد کرد. پرسش اصلی مقاله پیش ­رو این است که «پیامد و تأثیر عملیاتی شدن پروژه‌های تاپ و تاناپ بر معادلات انرژی منطقه چیست؟» مطالعات گویای تأیید این فرضیه است که «­عملیاتی شدن پروژه‌های تاپ و تاناپ موجب تشدید دور جدیدی از رقابت­ های ژئواکونومیک و ژئوپلیتیکی در منطقه غرب آسیا می­ شود»؛ لذا در روند تشدید رقابت بازیگران مختلف و مباحثی که در رابطه با مشارکت ایران در خط لوله تاناپ در فضای پس از برجام مطرح می­ شود، مناسب است رویکرد ایران درباره خطوط منطقه‌ای انرژی با محوریت افزایش تأثیرگذاری کشورمان مورد بازنگری قرار گیرد. در این راستا اهمیت دارد در رسانه­ های برون‌مرزی جمهوری اسلامی ایران، مشکلات متعدد خطوط تاپ و تاناپ و مزیت­ های ایران برای انتقال انرژی تبیین شود. این رسانه‌ها می‌توانند همچنین­ به موضوع امکان مشارکت ایران در پروژه خط لوله‌های مذکور بپردازند و تشریح کنند که ایران به دلیل ظرفیت ­های موجود در آن، می‌تواند مشکلات این خطوط لوله را رفع کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Pipeline Projects of TAP and TANAP and its Effect on Energy Equations

نویسنده [English]

  • Vali Kooze Gari Kaleji
Candidate of PhD in Regional Studies, Caucasus and Central Asia, Tehran University,
چکیده [English]


The plan of constructing Trans Adriatic Pipeline (TAP) and Trans Anatolian Natural Gas Pipeline (TANAP) are among energy transition plans which if would be actualized, so it transports the gas resources of Shah Deniz field in Republic of Azarbayezan through the Turkey and Greece to Bulgaria and Italy. The main question of this article is that "what is the consequence and effect of operational of TAP and TANAP projects on energy equations?" the studies indicate this hypothesis that "the operational of TAP and TANAP projects causes escalation a new circle of geo-economic and geopolitical competition in the region of West Asia." Therefore, in the process of escalating rivalry among different players and issues which have been discussed in post-JCPOA regarding participation of Iran in TANAP it is appropriate that the approach of Iran toward regional pipelines has been reviewed according to enhancing of our countries influence. In this line it is important that in the World Service media of Islamic Republic of Iran the several problems of TAP and TANAP Pipeline and advantages of Iran for transporting energy have been explained. These media also can discuss about the possibility of Iran's participation in above mentioned pipelines projects and describe that Iran due to its potentials can solve the problems of these pipelines.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Europe
  • TAP
  • TANAP
  • Turkey
  • Caucasus
  • منابع فارسی

    الف: مقالات

    - جوکار، محمدصادق (١٣٩٤)، «تعامل گازی ایران و اروپا در دوران پساتحریم؛ سناریوهای اتحادیه اروپا برای رهایی از گاز روسیه»، دیپلماسی انرژی، سال اول، شماره دوم، صص 23- 22.

    - سازمند، بهاره و کاویانی­فر، پیمان (١٣٩٤)، «ایران و برنامه تراسیکا و ابتکار راهرو گاز جنوبی اتحادیه اروپایی در دوران پسا تحریم»، فصلنامه روابط خارجی، سال هفتم، صص 62- 33.

    - کوزه­گر کالجی، ولی (١٣٩٥)، «قفقاز همچنان برای انرژی اروپا مهم است»، دیپلماسی انرژی، سال دوم، شماره ششم، صص ٤٧-٤٦.

     

    ب: خبرگزاری ­ها و سایت ­های خبری- تحلیلی 

    - خبر و تفسیر برون‌مرزی صداوسیما (22 فروردین ١٣٩٤)، «­درخواست جمهوری آذربایجان از ایران برای پیوستن به تاناپ»، تاریخ مشاهده: 18 تیر 1396، قابل دسترس در:  http: //news.irib.ir/commentaries/item/66177

    - خبرگزاری آران (٢٥ تیر ١٣٩٣)، «­نزدیک شدن غرب به ایران علیه آذربایجان نمی­باشد»، تاریخ مشاهده: 20 تیر 1396، قابل دسترس در:

     http: //fa.arannews.com/News/43200/%D9%.

    - خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) (٣١ مرداد ١٣٩٤)، «­سهم ایران در میدان گازی شاه‌دنیز آذربایجان افزایش می­یابد»، تاریخ مشاهده: 15 تیر 1396، قابل دسترس در:  

    http: //www.irna.ir/fa/News/81729435/

    - خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) (21 مهر 1395)، «مدیر عامل طرح خط لوله گاز تاناپ: خط لوله تاناپ فرصتی برای گاز ایران است»، تاریخ مشاهده: 21 تیر 1396، قابل دسترس در:  http: //www.irna.ir/fa/News/82264786/

    - خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) (14 اسفند 1394)، «پ ک ک برای احداث خط لوله کردستان عراق به ترکیه شرط گذاشت»، تاریخ مشاهده: 25 تیر 1396، قابل دسترس در:  http: //www.irna.ir/fa/News/81989166/

    - خبرگزاری آران (٨ فروردین ١٣٩٥)، «جمهوری آذربایجان زیر بار وام بزرگ و سنگینی می­رود»، تاریخ مشاهده: 20 تیر 1396، قابل دسترس در:

    http: //fa.arannews.com/News/48682/%D9%82%D8%A8%. 

    منابع انگلیسی­

    Articles:

    • Tanchum, Micha'el (2005), “TANAP and the Semi-Encirclement of Iran: Progress and Paradoxes in Turkey’s Energy Diplomacy”, Turkish Policy Quarterly, Vol: 14, Number 3, pp. 55-64.

    Other Sources: