مدل مطلوب راه‌اندازی سیمای دری و پشتوی برون‌مرزی صداوسیما؛ اهداف، راهبردها، رویکردها و چالش‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد نویسندگی رادیو و پژوهشگر واحد پژوهش‌های کاربردی معاونت برون‌مرزی صداوسیما

چکیده

افغانستان پس از سقوط طالبان با گسترش شتابان رسانه‌ها مواجه شد و رقبای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایران برای پیشبرد دیپلماسی عمومی خود و نفوذ در سپهر رسانه‌ای این کشور بحران‌زده، تلاش‌های پیدا و پنهان زیادی به عمل آوردند. در چنین شرایطی ایران نیز برای تبیین گفتمان انقلاب اسلامی، تنویر افکار عمومی و افزایش ضریب نفوذ خود در مهم‌ترین همسایه شرقی، نیازمند حضور حرفه‌ای در عرصه رسانه‌های تصویری افغانستان است که با تأسیس سیمای دری و پشتوی برون‌مرزی محقّق می‌شود. از این رو مقاله پژوهشی حاضر به بررسی ضرورت‌ها، اهداف، سیاست‌ها، راهبردها و مدل مطلوب، مختصات زبانی و زمانی، رویکردها و محورهای برنامه‌سازی، چالش‌های راه‌اندازی این تلویزیون و راهکارهای اجرایی پرداخته است. برای دستیابی به مدلی کارآمد و اثربخش، از روش مصاحبه گروهی با دوازده نفر از صاحبنظران سیاسی، فرهنگی و رسانه‌ای حوزه افغانستان استفاده شده است. مدل ترکیبی خبری و تولیدی با اولویت برنامه‌های فرهنگی- اجتماعی، دینی، سیاسی، اقتصادی، آموزشی- بهداشتی، تاریخی، هنری، گردشگری، سرگرمی و ورزشی که حداقل به دو زبان دری و پشتو، بین ساعات شانزده تا بیست و چهار پخش شود، مناسب‌ترین الگوی احصا‌ شده از مجموع دیدگاه‌های کارشناسان بوده است. تعامل سازنده بین نهادهای مرتبط با افغانستان و صداوسیما، رهیافتی برای غلبه بر موانع و چالش‌های مالی، نیروی انسانی و فنی تأسیس سیمای دری و پشتو خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Desirable Pattern for Establishment of World Service Dari and Pashto Channel in IRIB; Objectives, Strategies, Approaches and Challenges

نویسندگان [English]

  • Abdollah Bicheranloo 1
  • Mahmood Torabi Aghdam 2
1 PhD in Media Management, Assistant Professor, Department of Social Communication, Tehran University, Tehran, Iran.
2 M.A in Radio Writing, and Researcher at Practical Researches Branch, World Service, IRIB, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Afghanistan after the collapse of Taliban faced a rapid widespread of media and regional and global rivals of Iran took many explicit and implicit attempts to implement their own public diplomacy and enhance their influence in this crisis-stricken county. In this juncture, Iran also needs professional presence in the Afghanistan’s media to enlighten the public opinions and increase its influence in the most important east neighbor. The objective that would be realized through establishing Dari and Pashto Channel in World Service. So, this article has studied the necessities, objectives, strategies and desirable pattern, the language and time features, approaches and program-building axis, the establishment challenges and executive solutions. In order to achieve an effective and influencing pattern, this research has used a group interview with twelve political, cultural and media experts on Afghanistan issues.The combined News and Produced model with priority of diverse program including cultural, societal, religious, political, economic, instructive –hygienic, historical, tourist, entertain men and sport which will be broadcasted at least in two Dari and Pashto languages between four pm to 12 pm, is the most suitable pattern extracted from the sum expert’s perspective.The constructive interaction between related Afghan institutions and IRIB, is an approach to overcome the financial, human resources and technical barrier and problems for establishment of Dari and Pashto channel.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Afghanistan
  • Iran
  • World Service
  • Dari and Pashto Channel
  • Media Model
بابایی، محسن (1395)، فضای رسانه‌ای افغانستان چگونه است؟، قابل دسترسی در: http: //www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=320339
باختری، منیژه (2008)، قانون رسانه‌های افغانستان؛ نیازها و چالش‌ها، افغانستان، کابل: بنیاد فریدریش ایبرت
ببران، صدیقه و پوررشیدی، هاتف (1391)، بررسی دیپلماسی رسانه‌ای ایران در افغانستان پس از سقوط طالبان، نشریه علمی-پژوهشی مطالعات رسانه‌ای، دوره 7، شماره 1 (پیاپی 16)، بهار 1391، صفحه 131-142
بشیریه، حسین (1374)، جامعه شناسی سیاسی، تهران: نشر نی
بهرامی، محمدرضا (1389)، توهم پیروزی: تحولات افغانستان پس از 11 سپتامبر و تأثیر آن بر ایران (قسمت دوم)، همشهری دیپلماتیک، شماره 44
حسن‌بیگی، ابراهیم (1390)، مدیریت راهبردی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)
محمودزاده، مهدی و مفیدی، حسین (1393)، آشنایی با رسانه‌های دیداری و شنیداری افغانستان، تهران: مرکز امور بین‌الملل صداوسیما
رفیعی، حسن (1387)، روش‌های تحقیق بینرشته‌ای در اعتیاد و سایر مشکلات و انحرافات (آسیب‌های) اجتماعی (کیفی و کمی)، تهران: دانژه
روحی، محمد و همکاران (1395)، نظرسنجی از مردم افغانستان درباره فعالیت رسانه‌ای ایران در این کشور، تهران: واحد پژوهش‌های کاربردی معاونت برون‌مرزی صداوسیما
زهره‌وند، ابوالفضل (سفیر اسبق ایران در افغانستان) (26/7/1395)، بررسی راه‌اندازی سیمای دری و پشتوی برون‌مرزی (مصاحبه توسط نگارنده)، تهران: سازمان صداوسیما.
سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه (1394)، قابل دسترس در:  http: //maslahat.ir
شفیعی، نوذر (1383)، ارزیابی راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در افغانستان، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 22
صادقی، فاطمه (1386)، دولت ایران و مهاجرین افغان: تغییر سیاست و تحول هویت، فصلنامه فرهنگی و اجتماعی گفتگو، شماره 50
علی‌آبادی، علیرضا (1382)، افغانستان، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه
گزارش دفتر برون‌مرزی صداوسیما در کابل (1394)، افزایش شبکه‌های رقیب در افغانستان
ویمر، راجر دی و دومینیک، جوزف آر (1384)، تحقیق در رسانه‌های جمعی (مترجم کیاووس سید امامی)، تهران: انتشارات سروش.
یحیایی، سبحان و کیا، مرضیه (1388)، مطالعه انگاره‌های هویت فرهنگی و هویت ملی ملت‌های ایران و افغانستان با تأکید بر نگره‌های مهاجران افغانی به ایرانیان، فصلنامه مطالعات ملی، سال دهم، شماره 1
Adamec, Ludwig W. (2012), Historical Dictionary of Afghanistan, UK: Scarecrow Press
The World Fact book of CIA (2017), Afghanistan, available at: https: //www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html
The World Fact book of CIA (September 2010), Country Profile: Afghanistan, Library of Congress Country Studies on Afghanistan
Dean, Lucy and others (2004), The Middle East and North Africa, London: Europa Publications.
International Organization for Migration (IOM) (2014), Afghanistan Migration Profile, Kabul: International Organization for Migration Afghanistan